fbpx
Home Blogs Met 5 shots verover je Oxford en de wereld

Met 5 shots verover je Oxford en de wereld

27 augustus 2019

Ik loop door de drukbevolkte straten van Oxford. Mijn opdracht: maak een kort videoportret van een schoenmaker, kapper of andere vakman – ergens in Oxford. Gewapend met mijn gloednieuwe iPhone XR tref ik het bij een Servische kapster, iets buiten het centrum. Ze wil meedoen aan mijn opdracht, als ze ook mijn rijbewijs mag controleren. Prima.

Summer Course in Oxford

De opdracht maakt deel uit van mijn zevendaagse Summer Course. De naam van de cursus: Using Modern Media for the Common Good. Michael Rosenblum is de inspirerende leraar, een brutale en geestige New Yorker, die zijn sporen heeft verdiend in de wereld van tv en video. Inmiddels heeft hij een eigen bedrijf, adviseert hij tv-stations over de hele wereld en geeft hij les. Volgens zijn eigen methodiek leert hij ervaren en minder ervaren studenten wereldwijd hoe je goede video’s moet maken.

iPhone-revolutie

Rosenblum blijkt een boeiende verteller tijdens de ochtendcolleges. Hij haalt de uitvinding van de drukpers terug in een van zijn colleges, de Gütenberg Press. Voor die tijd was het produceren van boeken, vrijwel alleen bijbels, in handen van monniken. Handwerk! De uitvinding van de drukpers veranderde alles en natuurlijk waren kerken daarop tegen. Hun monopolie op kennisdistributie veranderde en daar kon niks goeds van komen. Een soortgelijke doorbraak kwam een paar eeuwen later met de iPhone van Steve Jobs. Al had Jobs dat niet eens direct zelf door. Hij benadrukte drie andere functionaliteiten bij de iPhone-presentatie tien jaar geleden: een telefoon, een iPod en een apparaat waarmee je het internet op kon. De camera zat al in de telefoon, maar die zag hij niet als revolutionair. Inmiddels kun je met een iPhone X professionele video-opnames maken, live streamen en monteren. Een apparaat van nog geen 1000 euro, waar vroeger tienduizenden euro’s noodzakelijk waren voor hardware en software.

Democratisering

Anno 2019 kan iedereen, volgens Rosenblum, met de juiste training een professionele video maken met zijn of haar smartphone. ‘Follow the technique’, is zijn devies in de wereld van media. De eindeloze stroom van innovaties in smartphones en smartphonecamera’s hebben geresulteerd in een democratisering van het professionele maakproces. Iedereen met toegang tot een camera is een potentiële filmmaker, documentairemaker, opiniemaker. Een inspirerende conclusie.

5 shots

Terug naar de eerste opdracht in de kapperszaak. Elk verhaal heeft een sterk karakter nodig. De Servische kapster voldoet aan die beschrijving. Nu nog de toestemming verkrijgen van andere medewerkers en klanten. Dankzij hoofdrolspeelster Denka krijg ik die snel. Aan de slag! Elke scene bestaat volgens Rosenblum uit 5 shots:

  1. Close up van de handen
  2. Close up van de ogen
  3. Wide shot (waar ben je)
  4. Shot over de schouders (wat ziet de hoofdrolspeler)
  5. Shot van opzij

Met deze 5 shots zet je de handeling goed neer en geef je jezelf alle vrijheid in de montage. Waarom juist die handen? Waar gaat je aandacht naar uit als een kok aan het werk is in de keuken? Zijn handen! En van een chirurg? Inderdaad zijn handen. Ik ga aan de slag en schiet alle voor de hand liggende kappersscenes van Denka en collega’s met de 5 shot-aanpak. Haren wassen, knippen, föhnen, alles komt voorbij. Tussendoor zit ze nog even op de interviewstoel. Een rookie-fout in de ogen van Michael. Een interview is een onnatuurlijke situatie; de vragen hadden gewoon gesteld kunnen worden tijdens haar werk. Spontaner en passender voor een docu. Ik heb genoeg; op naar de collegebanken voor montage en review. Het oordeel de volgende dag is duidelijk: great shots, great edit, but the sound could be better and the story stronger. De meester spreekt.

Het beste eerst

Want als er iets duidelijk wordt in al zijn lessen, is het wel het belang van de personages. Geen verhalen over spullen of bedrijven, maar verhalen over echte mensen die iets meemaken. En natuurlijk kunnen die een bedrijf hebben en dus ook het verhaal van het bedrijf vertellen. Maar begin dus altijd met het menselijke perspectief; dat is wat mensen al sinds mensenheugenis intrigeert. Waarom beginnen veel documentaires dan met een saai exterieur van een onbeduidend kantoorgebouw? ‘Go in with your best shot’, luidt het advies van Rosenblum. En dat is dus vaak dat shot van die handen! Je publiek heeft direct je aandacht. En laat dat exterieur eigenlijk maar zitten; nergens meer voor nodig.

Karakter-gestuurd

Mijn tweede opdracht moet gaan over een iets ‘groter’ onderwerp. Samen met een mede-cursist beland ik op de Oxford City Farm in een buitenwijk. Een oud schoolterrein waar een stadsboerderij langzaam vorm krijgt. De initiatiefnemers willen de buurt weer met elkaar in contact brengen door buurtbewoners samen te laten werken op de stadsboerderij. Ook hier is het weer zoeken naar een hoofdrolspeler; character-driven stories zijn de enige verhalen die werken. Gelukkig is daar universitair medewerker Dan, die graag zijn grijze kantooromgeving verlaat om hier vrijwilligerswerk te doen. Mijn hoofdrolspeler. Zijn activiteiten: tomatenplukken, planken ophangen en natuurlijk theedrinken met andere vrijwilligers in de buitenlucht. Het is voor Dan een heerlijke break van de wereld van spreadsheets en vergaderingen. Ook hier maak ik weer trouw mijn 5 shots per scène en levert Dan inspirerende quotes, terwijl hij een schroef indraait.

Film niet alles

In het leslokaal worden alle video’s besproken. Er is ruimte voor verbetering bij mijn stadsboerderijvideo. Want waarom open ik met een quote van de hoofdrolspeler? Niemand weet nog wie de hoofdrolspeler is. Hij moet eerst met een voice-over worden ingeleid. Afijn, van fouten leer je het meest. De derde edit is raak: een mooi rond verhaal van ruim 1,5 minuut over Dan en zijn keuze om als vrijwilliger aan de slag te gaan bij de Oxford City Farm.

Het kwartje begint langzaam te vallen. De 5-shots, het karakter, de focus op het verhaal… Belangrijke les: film niet alles wat interessant lijkt, maar leg alleen de scènes vast die je nodig hebt. Gericht scènes filmen volgens de Rosenblum-methode die later de bouwstenen zijn van je documentaire… dat scheelt tijd, geld en moeite en levert een sterk verhaal op.

Op zoek naar nieuwe verhalen

De laatste jaren verdiepte ik me als copywriter in het videovak, want waarom zou ik niet óók verhalen vertellen met een videocamera? Het was logischerwijs een reis met vallen en opstaan. Beeld en geluid in plaats van tekst, leren editen… Maar eigenlijk was deze Summer Course de belangrijkste stap. Wat drijft een goed videoverhaal? Wat zijn daarvoor de belangrijkste bouwstenen? De 5 shots van Michael in oxford hebben me het vertrouwen gegeven dat ik veel meer sterke verhalen kan vertellen, simpelweg met mijn smartphone. Wat is jouw verhaal?