4 januari 2018
Bedrijven hechten steeds meer waarde aan personeelsontwikkeling en iedereen wil het beste uit zichzelf halen. Maar hoe doe je dat eigenlijk? Hoe zorg je ervoor dat jij je hersenen maximaal benut? Een goed startpunt zijn de lessen van organisatiesociologe Carlijne Philips. Ze neemt ons mee op ontdekkingstocht en onthult enkele geheimen van het brein tijdens het Klein College bij Think Yellow.
Carlijne vraagt ons om naar dit filmpje te kijken en te tellen hoe vaak de hoofdpersonen een bal naar elkaar overgooien. Oké, moet lukken. Maar dan gebeurt het: tussen al dat gooien door loopt er ineens iemand in een gorillapak door het beeld, maar dat ontgaat de helft van ons volledig. Hoe komt dit? Hoe kunnen we zoiets opvallends missen? Carlijne legt uit: ons brein ontvangt waanzinnig veel informatie. We kunnen al die informatie onmogelijk allemaal bewust waarnemen. En wat selecteert ons brein dan? Datgene waar we zelf aandacht aan geven. De rest wordt tot een soort achtergrondplaatje.
Maar let op. Wat ons onbewust bezighoudt, dat selecteert ons brein ook. Ben je een auto aan het aanschaffen? Dan zie je plots overal ‘jouw’ auto rijden. Is je iets naars overkomen, dan zie je voortdurend vergelijkbare situaties. Dit prachtige mechanisme moet ons helpen om efficiënter te functioneren en veilige keuzes te maken. Door ervaringen te categoriseren, maken we de wereld een stukje eenvoudiger voor onszelf.
Als we elke dag dezelfde route en afslag naar werk nemen, dan is de kans groot dat we uit gewoonte ook een keer per ongeluk diezelfde afslag nemen wanneer we eigenlijk een heel andere afslag moeten hebben. We reageren dan op de automatische piloot, vanuit een vertrouwde omgeving en zonder er al te bewust aandacht aan te besteden. Dit soort patronen sluipen er al heel snel in, zonder dat we ons daar altijd bewust van zijn.
Weet wel: dankzij die automatismen kunnen we van alles tegelijk zonder dat we er aandacht aan hoeven geven. Zoals luisteren en staan. Koffie vasthouden en praten. Fietsen en op het verkeer letten. Je hoeft maar naar een peuter te kijken om te zien dat dit echt bijzonder is.
Kortom, ons brein is extreem efficiënt en selectief. Maar andere keren missen we daardoor juist de boot. We kunnen simpelweg niet alles om ons heen zien. We hebben blinde vlekken. We maken er ook fouten door.
Ons brein is in veel opzichten nog een mysterie. Maar onderzoek wijst uit dat we wel degelijk kunnen beïnvloeden hoe we denken, verbindingen leggen en de wereld om ons heen in ons opnemen. Bovendien kunnen we op die manier ook invloed uitoefenen op onze eigen lichamelijke gezondheid. We kunnen onszelf een rustiger brein geven, stress wegnemen of onszelf trainen in het leren van nieuwe dingen.
Zo kunnen we vanuit een werkcontext ook onszelf en onze medewerkers stimuleren. Onze hersenen werken namelijk als een spier, en wel de spier van een topsporter. Je hersenen moeten tenslotte ook 24 uur per dag presteren. Jaar in jaar uit. Dus kijk vooral van topsporters af. Wat doen zij voor hun hersenen? Voeding en beweging zijn natuurlijk belangrijk, maar ook andere zaken:
Met focus, herhaling en emotie zorg je ervoor dat er nieuwe verbindingen in je hersenen gelegd worden. Het beste leer je als je iets regelmatig herhaalt en als je zorgt voor de juiste positieve emotie tijdens het leren. Wanneer je iets leert op een leuke manier met een beetje competitie, dan maken je hersenen zowel dopamine als adrenaline aan, waardoor er makkelijker nieuwe verbindingen gelegd worden in je hersenen. Er actief bij stilstaan wanneer je iets nieuws geleerd hebt en jezelf daarvoor belonen werkt ook goed. Hoe positiever de associatie met de activiteit, hoe groter de kans dat je brein de ultieme leerstand bereikt!
Wil je je eigen oogkleppen verminderen? Je kunt jezelf ook trainen op het gebied van luistervaardigheid. Door samen te vatten wat je gesprekspartner zegt, vragen te stellen en zo min mogelijk in te vullen voor de ander worden je blinde vlekken geheid minder groot. Nieuwsgierigheid is je drive: door op te zoeken wat je interesseert en energie geeft neem je alles beter in je op. Daardoor leer je niet alleen sneller, maar sta je ook sneller open voor nieuwe ervaringen. Door bewust aan zelfreflectie te doen, leer je meer over je eigen denkpatronen, waar ze vandaan komen en hoe je hier zelf invloed op kunt uitoefenen.
Er bestaan verschillende oefeningen waarmee je meer grip kunt krijgen op je brein. Zo ook deze ademhalingsoefening. Deze geeft inzicht in je stressniveau en biedt ook handvatten om deze in korte tijd te verlagen. Op die manier kun je ervoor zorgen dat je prefrontale cortex beter kan functioneren, en geef je je probleemoplossend vermogen een positieve boost.