5 augustus 2020
Bij Think Yellow ontwikkelen wij regelmatig huisstijlen of wordt er een nieuwe, frisse variant gecreëerd op basis van een bestaande huisstijl. In dit proces is het als ontwerper belangrijk constant stil te staan bij de praktische toepassing ervan nadat een huisstijl in gebruik is genomen, want dan moet er door mensen met verschillende achtergronden zonder problemen mee gewerkt kunnen worden. Denk hierbij niet alleen aan medewerkers, maar bijvoorbeeld ook partners zoals leveranciers en andere ontwerpers. Daarom is het raadzaam om naar aanleiding van een nieuwe huisstijl een huisstijlgids of huisstijlhandboek op te zetten. Hierin staan de richtlijnen en spelregels voor toepassing van de huisstijl in de organisatie vastgelegd.
Met een huisstijlgids wordt een consistent gebruik van de huisstijl gewaarborgd. Het voorkomt dat men naar eigen inzicht aan de slag gaat en er zelf wat in elkaar geflanst wordt, simpelweg omdat goede richtlijnen, spelregels en sjablonen ontbreken. Bovendien geeft het samenwerkende partijen zoals drukkers de nodige houvast, omdat er bij onduidelijkheden altijd teruggrepen kan worden naar hoe de huisstijl toegepast dient te worden. Denk hierbij aan kleurwaarden en typografie.
Als organisatie wil je een eenduidig beeld uitstralen. Extern, maar net zo goed intern. Een consistente huisstijl draagt bij aan een sterke merkwaarde en goede herkenbaarheid. Denk aan het imago en de identiteit, naamsbekendheid en zichtbaarheid. Eenduidige doorvoering van de huisstijlelementen in alle vormen van communicatie is dus key wanneer men zich op een professionele wijze wenst te positioneren.
Het belang van een goed toepasbare huisstijl en het vastleggen van de richtlijnen en spelregels mag duidelijk zijn. In deze blogpost zal verder ingegaan worden op de basiselementen die in ieder geval in een huisstijlgids opgenomen dienen te worden.
Voordat we dieper ingaan op de verschillende elementen kan het handig zijn eerst aandacht te besteden aan de geschiedenis van een merk en wat achtergrondinformatie te verschaffen. Bij een organisatie die al langer bestaat is de totstandkoming van een logo, het kleurgebruik en toepassing van stijlelementen terug te herleiden naar de (rijke) geschiedenis van zo’n merk. Het zorgt zodoende voor context en voegt een extra verdieping toe in de opbouw van een huisstijl. Binnen dit kader kan ook aandacht worden gegeven aan verdere merkwaarden. Hoe wenst een organisatie zich te positioneren of wellicht is er zelfs een manifest.
Het meest in het oog springende huisstijlelement moet wel het logo zijn. Wat in zo’n belangrijke mate bijdraagt aan herkenbaarheid. In veel gevallen bestaat een logo uit een woord- en beeldmerk dat in combinatie of los van elkaar gebruikt kan worden. Denk maar aan de welbekende ‘Swoosh’ van Nike, die is zo herkenbaar dat het makkelijk zonder de merknaam gebruikt kan worden.
Behalve een beschrijving van de verschillende bouwstenen van een logo en hoe die zich ten opzichte van elkaar verhouden, is het goed om ook de volgende zaken vast te leggen: de juiste positionering en verhoudingen van een logo. Houd bijvoorbeeld rekening met een minimale grootte waardoor de leesbaarheid gegarandeerd blijft. Zo kan er bijvoorbeeld een formule toegepast worden om de geschikte grootte te bepalen. Hierin is dan vaak het gebruik van een eventuele baseline (een kernachtige zin die vaak de Unique Selling Point weergeeft waarvoor een organisatie staat) meegenomen. Een ander iets om te laten zien is hoe een logo in zowel positief als in negatief gebruikt dient te worden op gekleurde achtergrond, zowel op een kleurvlak als een foto. Verder is het goed de ruimte rondom een logo goed te definiëren zodat het nooit te krap op een ander element of de rand van een kader geplaatst wordt.
In een volgende paragraaf zal verder ingegaan worden op kleur, maar ook bij het logo is het goed om hier alvast aandacht aan te besteden. Hoe om te gaan met het gebruik van de huisstijlkleuren bij het logo. Maar ook hoe een logo in grijswaarden of in zwart-wit toegepast dient te worden. En wat te maken van het logo i.c.m. met dat van een partner of andere samenwerkende partij. Hoe verhoudt dat zich ten opzichte van elkaar en welke rol speelt kleur daarin om de hiërarchie te verduidelijken.
Het is daarom handig in de digitale variant van een huisstijlgids linkjes op te nemen per logo variant om deze direct te downloaden voor gebruik.
En als laatste kan het helpen om voorbeelden te laten zien van hoe het logo beslist níet gebruikt mag worden. Het voorkomt in de valkuilen te stappen die dagelijks op de loer liggen bij toepassing van de huisstijl.
De elementen van een huisstijl zijn meestal opgebouwd uit meerdere kleuren. Hierin kan dan ook nog onderscheid gemaakt worden tussen primaire en secundaire kleuren. Dit geeft de totstandkoming van de communicatie-uitingen net wat meer vrijheid en mogelijkheden, zonder dat het ten koste gaat van de merkwaarde en herkenning. Bij het kleurenpalet is gelijk rekening gehouden met de verschillende kleurwaarden in de uiteenlopende toepassingen van de huisstijl.
Zo zijn er PMS-waarden vastgelegd voor drukwerk, CMYK-waarden bij full color, RGB- en HEX-codes voor digitaal gebruik en als laatste RAL-waarden voor verfkleuren. Het is zaak te zorgen dat deze verschillende waarden zo goed mogelijk bij elkaar liggen, zodat afwijkingen ertussen minimaal zijn.
Het is van belang om de verschillende typografieën voor het gebruik van koppen, subkoppen en platte tekst vast te hebben gelegd in de huisstijlgids. Maak bij voorkeur gebruik van een lettertypefamilie waarin meerdere gewichten zijn opgenomen, zodat er binnen de toepassing ervan genoeg mogelijkheden zijn. Bij het bepalen van een geschikt lettertype wordt vaak al rekening gehouden met de geschiktheid voor druk- en printwerk en online toepassingen. Niet alle lettertypen zijn zonder meer geschikt voor beide. Een andere technische beperking om bij stil te staan is de belangrijke symbolen binnen een lettertype. Denk bijvoorbeeld aan een Euroteken. Goed om hiermee rekening te houden dat zulke dingen aanwezig zijn. Een ander praktisch iets om bij stil te staan is de beschikbaarheid (en daarbij ook de prijs) van een lettertypefamilie. Binnen een organisatie moet er door iedereen mee gewerkt kunnen worden. De aanschaf van licenties kan al snel een prijzige aangelegenheid worden. Het kan daarom handig zijn – in ieder geval als alternatief – om gebruik te maken van Google fonts of een vergelijkbare oplossing, zodat men eenvoudig en zonder kosten te maken op de juiste wijze kan werken. Een ander bijkomend voordeel is de toepasbaarheid binnen een e-mailcliënt zoals Gmail of Outlook in bijvoorbeeld een e-mailhandtekening.
Dikwijls bevat een huisstijl naast de gebruikelijke bouwstenen ook nog stijlelementen. Hierbij kan gedacht worden aan een set pictogrammen of een afgeleide van het logo dat in een simpele(re) vorm als extra element wordt gebruikt. Hierbij kunnen kleur en lijndikte nader gespecificeerd worden.
De stijl van fotografie is doorgaans een heel bepalend onderdeel van de huisstijl. Daarom is het goed de richtlijnen zo goed mogelijk vast te leggen. Vaak worden dan ook de randvoorwaarden en criteria uitvoerig beschreven. Wat past wel en wat past absoluut niet bij het merk? Wat moet de inhoud zijn van een foto en hoe dient deze gefotografeerd te worden? En wat te denken van beeldbewerking. Op welke wijze moet dat gebeuren? Dit kan heel precies vastgelegd worden in de huisstijlgids. Tot slot zullen bepaalde organisaties ervoor kiezen heel specifiek kleurenfotografie of juist zwart-witbeelden te gebruiken. Ook dit mag dan niet ontbreken in de beschrijving van de fotografie.
Ten slotte is het goed om de huisstijldragers die al ontwikkeld zijn in zijn geheel vast te leggen in de huisstijlgids. Niet alleen om richting te geven qua ontwerp voor gebruikers van de gids, maar ook om zaken als formaten/afmetingen, lay-outs, sjablonen en papiersoorten zo volledig mogelijk in uitgewerkt te hebben. Dit geldt voor zowel fysieke dragers van de huisstijl als de digitale middelen.
Uiteraard is het hebben van een huisstijlhandboek lang niet voldoende. Zorg er ook voor dat de ontwikkelde middelen, sjablonen en bestanden ook goed toegankelijk zijn voor de mensen die moeten werken met de huisstijl. Denk aan medewerkers, drukkers, andere ontwerpers en ICT-partijen. Een digitaal merkportaal (en beeldbank) kan hier uitkomst in bieden.
Ik hoop je hiermee een handige leidraad te geven wanneer je aan de slag gaat met een huisstijlgids. Bedenk daarbij wel dat een huisstijlgids een dynamisch document is, wat onderhevig is aan veranderingen. Kijk minimaal eens per jaar kritisch naar de keuzes die je hebt gemaakt in je huisstijlgids.
Kun je hulp gebruiken bij het maken van een huisstijlgids, of besteed je dit liever uit? Neem dan contact met ons op. We helpen je graag!
